"Claudia Severa aan haar Lepidina, gegroet.
Op de derde dag voor de Ides van september (10 september),
zuster, voor mijn verjaardag, nodig ik je hartelijk uit, om er zeker
van te zijn dat je naar ons komt, om zo de dag op te vrolijken met je
bezoek. Groet jouw Cerialis van me. Mijn Aelius en mijn kleine
zoon zenden je hun groeten. (tweede handschrift)
Ik zal je verwachten zuster. Tot kijk zuster, mijn liefste ziel, met
wie het naar ik hoop goed gaat, en heil." (terug naar eerste
handschrift)
Aan Sulpicia Lepidina, vrouw van Cerialis, van Severa."
Tab.Vindol.II.291
Op de derde dag voor de Ides van september (10 september),
zuster, voor mijn verjaardag, nodig ik je hartelijk uit, om er zeker
van te zijn dat je naar ons komt, om zo de dag op te vrolijken met je
bezoek. Groet jouw Cerialis van me. Mijn Aelius en mijn kleine
zoon zenden je hun groeten. (tweede handschrift)
Ik zal je verwachten zuster. Tot kijk zuster, mijn liefste ziel, met
wie het naar ik hoop goed gaat, en heil." (terug naar eerste
handschrift)
Aan Sulpicia Lepidina, vrouw van Cerialis, van Severa."
Tab.Vindol.II.291
| p |
Beroemde afbeelding uit
Pompeii van een man en
vrouw die
schrijfbenodigdheden
vasthouden. Zij een wastafeltje
en stylus en hij een papyrusrol.
Pompeii van een man en
vrouw die
schrijfbenodigdheden
vasthouden. Zij een wastafeltje
en stylus en hij een papyrusrol.
Een van de brieven
gevonden in
Vindolanda
gevonden in
Vindolanda
Hedendaagse Britten die
Nederlandse (Bataafse)
Romeinse soldaten naspelen.
Je snapt wel.
Nederlandse (Bataafse)
Romeinse soldaten naspelen.
Je snapt wel.
Reconstructie van muren
en hoofdpoort van Vindolanda
en hoofdpoort van Vindolanda
Vindolanda was een Romeinse garnizoensplaats, gesticht in 80 AD in Schotland, ongeveer in het midden
van wat later de 'muur van Hadrianus' genoemd zou worden.
Het had een stenen hoofdkwartier, een officiershuis en een badhuis.
Daaromheen natuurlijk al snel een dorpje met lokale mensen (Britten) die via de markt handel dreven
met de overheersers (De Romeinen, waaronder vele Batavieren die dienden in het Romeinse leger).
In de tijd van Hadrianus (120 AD) werd het fort compleet vernieuwd en uitgebreid, maar de brieven
waarover we spreken komen uit deze eerste periode.
Interessant genoeg waren hier voorouders van ons gelegerd, namelijk het derde en negende cohort
Batavieren.
van wat later de 'muur van Hadrianus' genoemd zou worden.
Het had een stenen hoofdkwartier, een officiershuis en een badhuis.
Daaromheen natuurlijk al snel een dorpje met lokale mensen (Britten) die via de markt handel dreven
met de overheersers (De Romeinen, waaronder vele Batavieren die dienden in het Romeinse leger).
In de tijd van Hadrianus (120 AD) werd het fort compleet vernieuwd en uitgebreid, maar de brieven
waarover we spreken komen uit deze eerste periode.
Interessant genoeg waren hier voorouders van ons gelegerd, namelijk het derde en negende cohort
Batavieren.
Claudia Severa was de vrouw van een commandant (Aelius Brocchus) van een dichtbij Vindolanda
gelegen fort. Zij schreef regelmatig met Sulpicia Lepidina, de vrouw van Flavius Cerialis.
Flavius Cerialis was een Bataafse edelman en praefectus (commedant) in Vindolanda van het negende
cohort Batavieren in 97 AD. (Dus 18 jaar na de uitbarsting van de Vesuvius en de verwoesting va oa.
Pompeii)
gelegen fort. Zij schreef regelmatig met Sulpicia Lepidina, de vrouw van Flavius Cerialis.
Flavius Cerialis was een Bataafse edelman en praefectus (commedant) in Vindolanda van het negende
cohort Batavieren in 97 AD. (Dus 18 jaar na de uitbarsting van de Vesuvius en de verwoesting va oa.
Pompeii)
Er zijn ongeveer 400 brieven gevonden in Vindolanda.
Ze zijn gemaakt van dun hout, ongeveer 1.5 tot 3 mm dik, ter grootte van een moderne postkaart.
Er werd geschreven met met een soort kroontjespen en inkt gemaakt van koolstof, Arabische gum en
water.
Door middel van gaten in de stukjes hout, waar doorheen touw of dun metaal werd geregen, kreeg je een
soort boekje.
De binnenkanten waren de brief zelf en op de buitenkant stonden de naam van de schrijver en op
achterkant de naam van degene aan wie de brief gericht was.
Er konden langere brieven geschreven worden door eenvoudig meerdere tabletten aan elkaar vast te rijgen.
Dit was normaal briefpapier in de noordelijke provincies, aangezien papyrus in deze gebieden schaars was.
De brieven in Vindolanda dateren van 97-103 AD en geven een goed beeld van het leven in een klein
Romeins garnizoensplaatsje ver van Rome, met eeuwig slecht weer en omringt door barbaren.
Ze zijn gemaakt van dun hout, ongeveer 1.5 tot 3 mm dik, ter grootte van een moderne postkaart.
Er werd geschreven met met een soort kroontjespen en inkt gemaakt van koolstof, Arabische gum en
water.
Door middel van gaten in de stukjes hout, waar doorheen touw of dun metaal werd geregen, kreeg je een
soort boekje.
De binnenkanten waren de brief zelf en op de buitenkant stonden de naam van de schrijver en op
achterkant de naam van degene aan wie de brief gericht was.
Er konden langere brieven geschreven worden door eenvoudig meerdere tabletten aan elkaar vast te rijgen.
Dit was normaal briefpapier in de noordelijke provincies, aangezien papyrus in deze gebieden schaars was.
De brieven in Vindolanda dateren van 97-103 AD en geven een goed beeld van het leven in een klein
Romeins garnizoensplaatsje ver van Rome, met eeuwig slecht weer en omringt door barbaren.
Wastafeltje en stylus. In het
wastafeltje kon je tekstjes
schrijven met de stylus (een
soort spijkertje). De stylus
had een scherp uiteinde om mee
te schrijven. Aan de bovenkant
was een breed stuk waarmee
je de was weer makkelijk kon
gladstrijken om dan weer
opnieuw te beschrijven
Dit setje is gevonden in Engeland.
wastafeltje kon je tekstjes
schrijven met de stylus (een
soort spijkertje). De stylus
had een scherp uiteinde om mee
te schrijven. Aan de bovenkant
was een breed stuk waarmee
je de was weer makkelijk kon
gladstrijken om dan weer
opnieuw te beschrijven
Dit setje is gevonden in Engeland.
bladzijde 1
Cl Seuera Lepidinae [suae]
[sa]l[u]tem
Iii Idus septembr[e]s soror ad diem
sollemnem natalem meum rogo
libenter facias ut uenias
ad nos iucundiorem mihi
Cl Seuera Lepidinae [suae]
[sa]l[u]tem
Iii Idus septembr[e]s soror ad diem
sollemnem natalem meum rogo
libenter facias ut uenias
ad nos iucundiorem mihi
bladzijde 2
[diem] interuentu tuo factura si
[uenie]s
cerial[em tu]um saluta aelius meus
et filiolus salutant
sperabo te soror
uale soror anima
mea ita ualeam
karissima et haue
[diem] interuentu tuo factura si
[uenie]s
cerial[em tu]um saluta aelius meus
et filiolus salutant
sperabo te soror
uale soror anima
mea ita ualeam
karissima et haue
achterkant
sulpicae lepidinae
[flaui]i cerialis
[a se]uera
sulpicae lepidinae
[flaui]i cerialis
[a se]uera
voorkant
A SEVERA
SULPICIAE LEPIDINAE
UXORI FLAVII CERIALIS
A SEVERA
SULPICIAE LEPIDINAE
UXORI FLAVII CERIALIS
Deze woorden zijn waarschijnlijk door
Clausia Severa zelf geschreven
Clausia Severa zelf geschreven
{
De brief bladzijde 1 en 2
Zij moesten net als alle andere niet-Romeinen 25 jaar in het leger dienen en mochten zich daarna
Romeins staatsburger noemen.
Er zaten geen Britten in dit legioen, dankzij een opstand van dezelfde Batavieren in 69 AD, waarna bij
wet geregeld werd dat inlanders niet in hun eigen provincie mochten dienen in het Romeinse leger.
Dus raar genoeg zaten in Groot- Britannie voorouders van Nederlanders in Romeinse krijgsdienst!!
Romeins staatsburger noemen.
Er zaten geen Britten in dit legioen, dankzij een opstand van dezelfde Batavieren in 69 AD, waarna bij
wet geregeld werd dat inlanders niet in hun eigen provincie mochten dienen in het Romeinse leger.
Dus raar genoeg zaten in Groot- Britannie voorouders van Nederlanders in Romeinse krijgsdienst!!
De Batavieren, ook wel Bataven, woonden in de Rijndelta met als centrum wat nu Nijmegen heet en
werden als stam oa. door zowel Julius Caesar als de geschiedsschrijver Tacitus genoemd.
werden als stam oa. door zowel Julius Caesar als de geschiedsschrijver Tacitus genoemd.
Papyrusrollen. Op
plantaardige basis (namenlijk
de payrusplant) en daarom
nogal fragiel.
plantaardige basis (namenlijk
de payrusplant) en daarom
nogal fragiel.
Zo werden de letters op de
tabletten van Vindolanda
meestal geschreven.
tabletten van Vindolanda
meestal geschreven.
KIJK GOED NAAR DEZE
LETTERS
LETTERS
Aanwijzingen:
- De eerste zin bevat 2 namen: Hostilius Flauianus en Cerialus
- Het is een standaard begroeting aan het begin van een brief
- De laatste zin is een heilwens die we vandaag de dag ook nog rondsturen rond 30 december
- Een woord dat boven de laatste zin staat was de schrijver vergeten en heeft hij later erboven geschreven
- U en V werden hetzelfde geschreven
- De eerste zin bevat 2 namen: Hostilius Flauianus en Cerialus
- Het is een standaard begroeting aan het begin van een brief
- De laatste zin is een heilwens die we vandaag de dag ook nog rondsturen rond 30 december
- Een woord dat boven de laatste zin staat was de schrijver vergeten en heeft hij later erboven geschreven
- U en V werden hetzelfde geschreven
OPLOSSING: Hostilius Flauianus Cereali
suo salutem
(novom)
annum faustum felicem
suo salutem
(novom)
annum faustum felicem
VERTALING: Hostilius Flavianus aan zijn
Cerealis, gegroet
Een voorspoedig en gelukkig nieuw jaar
Cerealis, gegroet
Een voorspoedig en gelukkig nieuw jaar
Onderzoek, tekst en webdesign Sione van Walderveen
