"bellezza pompeiana"
Impressie van Raffaele Giannetti
Impressie van Raffaele Giannetti
Dames, leuk jullie hier te zien! Nu kan ik jullie jaloers maken met
m'n nieuwe oorbellen. Ik hoop ook dat de heren even langskomen, want een formele toga
in mooie plooien omhangen is een kunst die weinigen goed verstaan! Ik zal m'n best doen
jullie dat bij te brengen, zodat niemand zich ongemakkelijk hoeft te voelen op mijn etentje.
m'n nieuwe oorbellen. Ik hoop ook dat de heren even langskomen, want een formele toga
in mooie plooien omhangen is een kunst die weinigen goed verstaan! Ik zal m'n best doen
jullie dat bij te brengen, zodat niemand zich ongemakkelijk hoeft te voelen op mijn etentje.
Aha, daar heb je m'n man.
Ik zie dat hij nu weet
hoe duur de oorbellen waren.
Gelukkig heb ik zijn
lievelingseten laten klaarmaken.
Ik zie dat hij nu weet
hoe duur de oorbellen waren.
Gelukkig heb ik zijn
lievelingseten laten klaarmaken.
Detail uit "Il secolo di augusto:
la nascita di gesu cristo" Jean- leon Jerome
la nascita di gesu cristo" Jean- leon Jerome
Oorbellen gevonden in de villa
van Oplontis, goud met parels.
van Oplontis, goud met parels.
| Mannen: de toga |
Vlnr. burger, matrona (getrouwde vrouw), magistraat, keizer,
generaal, werkman en slaaf.
generaal, werkman en slaaf.
De toga werd voornamelijk gedragen bij officiële gelegenheden. Ook voor een Romein was het moeilijk het zo mooi
en voornaam mogelijk te plooien, rijke Romeinen hadden daar een speciale aankleedslaaf voor. De manier van dragen
van een toga was door de jaren heen onderhevig aan verschillende modes. Waar het voor mannen een teken van respect
was - alleen Romeinse burgers mochten een toga dragen- en een manier je status in de maatschappij te tonen, waren
volwassen vrouwen die toga's droegen dames van lichte zeden. (Wie deze wet ooit verzonnen heeft en waarom is
onbekend, er waren ooit tijden dat het wèl normaal was.)
Ook vrouwen die gescheiden waren wegens overspel moesten als vernedering deze eenvoudige ruw wollen toga dragen.
en voornaam mogelijk te plooien, rijke Romeinen hadden daar een speciale aankleedslaaf voor. De manier van dragen
van een toga was door de jaren heen onderhevig aan verschillende modes. Waar het voor mannen een teken van respect
was - alleen Romeinse burgers mochten een toga dragen- en een manier je status in de maatschappij te tonen, waren
volwassen vrouwen die toga's droegen dames van lichte zeden. (Wie deze wet ooit verzonnen heeft en waarom is
onbekend, er waren ooit tijden dat het wèl normaal was.)
Ook vrouwen die gescheiden waren wegens overspel moesten als vernedering deze eenvoudige ruw wollen toga dragen.
De toga was gemaakt van wol, soms van linnen. De normale toga was niet geverfd, dus crèmekleurig. (Toga pura of toga virilis)
Alleen wanneer je in de race was voor een politieke functie droeg je een toga die een speciale behandeling had ondergaan
met kalk om hem spierwit te krijgen. (toga candida) Wanneer je in rouw was, of bij sommige ceremoniële gelegenheden
droeg je een donkerkleurig tot zwarte toga. (toga pulla). Dan had je de toga praetexta, met een brede purperen band, voor
senatoren en hoge ambtenaren. De toga picta tenslotte, met gouddraad borduurt, werd in eerste instantie gedragen tijdens
triomftochten door generaals, maar later ook door keizers tijdens officiële plechtigheden.
Alleen wanneer je in de race was voor een politieke functie droeg je een toga die een speciale behandeling had ondergaan
met kalk om hem spierwit te krijgen. (toga candida) Wanneer je in rouw was, of bij sommige ceremoniële gelegenheden
droeg je een donkerkleurig tot zwarte toga. (toga pulla). Dan had je de toga praetexta, met een brede purperen band, voor
senatoren en hoge ambtenaren. De toga picta tenslotte, met gouddraad borduurt, werd in eerste instantie gedragen tijdens
triomftochten door generaals, maar later ook door keizers tijdens officiële plechtigheden.
| Tunica |
De alledaagse dracht voor alle mannen was de tunica. Dit werd ook onder de toga gedragen.Het leek op
een lang hemd. De tunica was knielang, hoe korter de tunica hoe lager je sociale status. Natuurlijk was dit
ook uit praktische redenen, hoe korter hoe meer bewegingsvrijheid je had.
(en dus hoe beter je kon werken)
In feite bestond de tunica uit twee rechthoekige lappen, dichtgezoomd met uitsparingen voor het hoofd
en de armen.Als je uit de ridderklasse kwam (equestrian), mocht je twee dunne verticale purperen strepen
aan de voorkant van je tunica dragen. Senatoren hadden twee brede purperen strepen.
Wist je dat de verfstof voor de kleur purper in die tijd net zo duur was als goud? Er waren duizenden
purperslakken nodig voor een purper streepje op een toga.
Het is bekend dat de grote Augustus wat kouwelijk was, en soms wel vier wollen tunica' s over elkaar aanhad!
een lang hemd. De tunica was knielang, hoe korter de tunica hoe lager je sociale status. Natuurlijk was dit
ook uit praktische redenen, hoe korter hoe meer bewegingsvrijheid je had.
(en dus hoe beter je kon werken)
In feite bestond de tunica uit twee rechthoekige lappen, dichtgezoomd met uitsparingen voor het hoofd
en de armen.Als je uit de ridderklasse kwam (equestrian), mocht je twee dunne verticale purperen strepen
aan de voorkant van je tunica dragen. Senatoren hadden twee brede purperen strepen.
Wist je dat de verfstof voor de kleur purper in die tijd net zo duur was als goud? Er waren duizenden
purperslakken nodig voor een purper streepje op een toga.
Het is bekend dat de grote Augustus wat kouwelijk was, en soms wel vier wollen tunica' s over elkaar aanhad!
| Vrouwen: tunica, stola en palla. |
Vrouwen droegen net als mannen een tunica, maar deze was langer dan die van de mannen, meestal zelfs tot op de voeten.
Je had twee variaties van de tunica, beiden overgenomen van de Grieken. Ze werden peplos en chiton genoemd.
De peplos bestond net als de tunic uit twee rechthoekige lappen. De zijkanten werden dichtgenaaid, maar niet helemaal
tot bovenaan. De flappen die zo overbleven werden voor en achter naar beneden omgeslagen en met een enkele pin op de
schouders vastgemaakt zodat je een soort mouwloze jurk kreeg. De chiton was veel breder dan de peplos en werd
op dezelfde manier gemaakt als een tunic.De schouders werden met meerdere pinnen op regelmatige afstanden dichtgemaakt
en omdat de stof zo breed was kreeg je zo vanzelf mouwtjes. De mouwtjes konden ook dichtgenaaid worden zodat het wat
warmer was. Zowel de peplos als de chiton werden met een koord onder de buste of langs de taille dichtgeknoopt.
Je had twee variaties van de tunica, beiden overgenomen van de Grieken. Ze werden peplos en chiton genoemd.
De peplos bestond net als de tunic uit twee rechthoekige lappen. De zijkanten werden dichtgenaaid, maar niet helemaal
tot bovenaan. De flappen die zo overbleven werden voor en achter naar beneden omgeslagen en met een enkele pin op de
schouders vastgemaakt zodat je een soort mouwloze jurk kreeg. De chiton was veel breder dan de peplos en werd
op dezelfde manier gemaakt als een tunic.De schouders werden met meerdere pinnen op regelmatige afstanden dichtgemaakt
en omdat de stof zo breed was kreeg je zo vanzelf mouwtjes. De mouwtjes konden ook dichtgenaaid worden zodat het wat
warmer was. Zowel de peplos als de chiton werden met een koord onder de buste of langs de taille dichtgeknoopt.
Wanneer je getrouwd was (Matrona), droeg je over de tunica een stola. Een stola was eigenlijk een lange
mouw-en flaploze tunica, met bandjes en twee pinnen op de schouders vastgemaakt. De stola was meestal van
ongeverfde wol. Het zag er niet zo aantrekkelijk uit, maar was wel de manier om aan te tonen dat je fatsoenlijk
getrouwd was en hechtte aan oude tradities.
Over de tunica en stola kwam de palla, een lange mantel, wat leek op de toga voor mannen. Het werd
gedrapeerd over de linkerschouder, dan over de rug en onder de rechterarm, en daarna weer over de linkerschouder.
Het was lang genoeg om ook het hoofd mee te kunnen bedekken, bv. bij het aanbidden van goden.
De palla was ook alleen voor getrouwde vrouwen.
mouw-en flaploze tunica, met bandjes en twee pinnen op de schouders vastgemaakt. De stola was meestal van
ongeverfde wol. Het zag er niet zo aantrekkelijk uit, maar was wel de manier om aan te tonen dat je fatsoenlijk
getrouwd was en hechtte aan oude tradities.
Over de tunica en stola kwam de palla, een lange mantel, wat leek op de toga voor mannen. Het werd
gedrapeerd over de linkerschouder, dan over de rug en onder de rechterarm, en daarna weer over de linkerschouder.
Het was lang genoeg om ook het hoofd mee te kunnen bedekken, bv. bij het aanbidden van goden.
De palla was ook alleen voor getrouwde vrouwen.
Vrouwenkleding was voor alle standen gelijk, behalve dat de stola en palla alleen door getrouwde vrouwen mochten worden
gedragen. Als rijke Romeinse dame moest je je dus op andere manieren onderscheiden. Dit kon je doen door
materiaalkeuze, zoals kleurige (dure) zijde, sieraden en ook door een ingewikkelde haardracht. Haarstukjes werden veel gebruikt.
Ook het haar verven was normaal. Favoriet was sinds de verovering van Germania de kleur blond.
Enorme krullenkapsels waren tijdens de regering van Titus in de mode. Verder waren vrouwen net als nu gek op
sieraden; oorbellen, armbanden, kettingen en parfumflesjes zijn in grote getale gevonden.
gedragen. Als rijke Romeinse dame moest je je dus op andere manieren onderscheiden. Dit kon je doen door
materiaalkeuze, zoals kleurige (dure) zijde, sieraden en ook door een ingewikkelde haardracht. Haarstukjes werden veel gebruikt.
Ook het haar verven was normaal. Favoriet was sinds de verovering van Germania de kleur blond.
Enorme krullenkapsels waren tijdens de regering van Titus in de mode. Verder waren vrouwen net als nu gek op
sieraden; oorbellen, armbanden, kettingen en parfumflesjes zijn in grote getale gevonden.
< Vrouwen uit Pompeii kijken naar ons. Huis van Ceii.
| Mantels |
Soms werd bij wijze van BH een doek over of net onder de borsten geknoopt, Strophium genaamd.
Het grappige is dat in de vele erotische fresco's de vrouwen zo' n soort BH aanhadden terwijl
het tonen van een blote borst of twee op andere voorstellingen geen probleem was.
De atletes droegen het waarschijnlijk gewoon om beter te kunnen sporten.
Het grappige is dat in de vele erotische fresco's de vrouwen zo' n soort BH aanhadden terwijl
het tonen van een blote borst of twee op andere voorstellingen geen probleem was.
De atletes droegen het waarschijnlijk gewoon om beter te kunnen sporten.
Mantels voor mannen werden lacerna genoemd. Grijze en bruine kleuren vond men fatsoenlijk, maar rijke jonge mannen hielden meer
van felle en opzichtige kleuren zoals knalrood of pauwblauw.
.
van felle en opzichtige kleuren zoals knalrood of pauwblauw.
.
Een eenvoudige dikke grove mantel van wol of leer, Paenula, werd door mensen gedragen die veel buiten moesten zijn.
Soms had deze mantel ook een kap. De mantel had meestal een bruine of bruingele kleur. Vaak was het van een bepaalde wolsoort
gemaakt die waterafstotende kwaliteiten had.
Soms had deze mantel ook een kap. De mantel had meestal een bruine of bruingele kleur. Vaak was het van een bepaalde wolsoort
gemaakt die waterafstotende kwaliteiten had.
Gouden ring met een afbeelding van een
komediemasker. De Spaanse koning
Karel III heeft deze ring later gedragen.
komediemasker. De Spaanse koning
Karel III heeft deze ring later gedragen.
chiton
Een ring was verder het enig fatsoenlijk geachte sieraad voor een man. Let wel 1 ring en dus niet aan elke vinger 1.
Flaviaanse haardracht met (niet eigen)
krulletjes en een reconstructie
met make-up.
krulletjes en een reconstructie
met make-up.
Nogmaals de haarstijl van rijke vrouwen ten tijde van de verwoesting van
Pompeii. Wat een enorm werk en valse haarstukjes zal dit geweest zijn!!!
We noemen het Flaviaans omdat het tijdens de regering van de familie van
flavianen in de mode was. Dat wil zeggen onder de regeringen van de
keizers Vespasianus, Titus en Domitianus
Pompeii. Wat een enorm werk en valse haarstukjes zal dit geweest zijn!!!
We noemen het Flaviaans omdat het tijdens de regering van de familie van
flavianen in de mode was. Dat wil zeggen onder de regeringen van de
keizers Vespasianus, Titus en Domitianus
Dit is wel een heel treurig beeld.
Het was heel normaal om je eigen
hoofd op een bestaand lichaamsmodel
te plaatsen. (En goedkoper ook: je
kocht een standaardmodel lijf en liet
een kunstenaar je hoofd namaken)
Maar zo'n hoofd op het lichaam
van Venus????
Het was heel normaal om je eigen
hoofd op een bestaand lichaamsmodel
te plaatsen. (En goedkoper ook: je
kocht een standaardmodel lijf en liet
een kunstenaar je hoofd namaken)
Maar zo'n hoofd op het lichaam
van Venus????
Gouden sieraden
uit Pompeii
uit Pompeii
< Zo, en het meest ingewikkelde kapsel wat ik
zag uit de Flaviaanse periode...Hoe deden ze dat???
Aha: met krultangen natuurlijk!!!
(En een frame van dun ijzerdraad. Maar we willen niet
al onze geheimen verklappen.)
zag uit de Flaviaanse periode...Hoe deden ze dat???
Aha: met krultangen natuurlijk!!!
(En een frame van dun ijzerdraad. Maar we willen niet
al onze geheimen verklappen.)
Bulla
Toga Praetexta
(huis van vettii)
(huis van vettii)
Onze kleine Nero met bulla
('toen onze mop een moppie was' )
('toen onze mop een moppie was' )
En dit is de beroemde
'Venus in bikini'
uit Pompei.
Echte Venus met echt hoofd!
He, ik zie opeens dat ze
loenst!
'Venus in bikini'
uit Pompei.
Echte Venus met echt hoofd!
He, ik zie opeens dat ze
loenst!
< Een kapsel te zien op een beroemd fresco uit
Pompeii. Meisje met wastafel en schrijfstift.
Er zijn een paar van dat soort haarnetjes
in Pompeii gevonden.
Pompeii. Meisje met wastafel en schrijfstift.
Er zijn een paar van dat soort haarnetjes
in Pompeii gevonden.
< Van een ontzettend leuke Duitse site.
Wanneer ik de url ooit eens terugvind
zal ik het hier plaatsen.
Wanneer ik de url ooit eens terugvind
zal ik het hier plaatsen.
Halsketting met
smaragden
en parels, gevonden
in de buurt van Pompeii
smaragden
en parels, gevonden
in de buurt van Pompeii
Palla met franje
Getrouwde vrouw
met tunica, stola
en palla
met tunica, stola
en palla
Een bewaard gebleven
Romeins gouden
haarnet.
Romeins gouden
haarnet.
Cosmeticadoosje uit
Cumae. Het hout is
een reconstructie.
Cumae. Het hout is
een reconstructie.
Atletes met een strophium
en subligaculum.
en subligaculum.
Twee van de vele zegelringen gevonden in Pompeii.
Niet om dagelijks te dragen maar om brieven en
belangrijke documenten mee te ondertekenen.
je doopt dan de ring in inkt en stempelt de brief.
Niet om dagelijks te dragen maar om brieven en
belangrijke documenten mee te ondertekenen.
je doopt dan de ring in inkt en stempelt de brief.
Tunica. Tja, hoe moeilijk
kan het zijn?
kan het zijn?
| Haardracht |
Scène uit het Lupinar
oftewel bordeel.
Let op de strophium.
(In de kleur groen !!)
oftewel bordeel.
Let op de strophium.
(In de kleur groen !!)
Krultangen bestonden al bij de Grieken en Romeinen. (Calamistrum). Ze werden algemeen gebruikt.
| Schoenen |
Ja, vrouwenschoenen dus. Mijn schoentjes!
Ja, ik hou nu eenmaal van schoenen. Vind je
ze niet mooi!
Gelukkig heeft mijn man geld genoeg. En hij
denkt dat ik maar twee paar heb...hij ziet het
verschil toch niet...
Ja, ik hou nu eenmaal van schoenen. Vind je
ze niet mooi!
Gelukkig heeft mijn man geld genoeg. En hij
denkt dat ik maar twee paar heb...hij ziet het
verschil toch niet...
Woehahaha de kapper van
keizer Claudius kon er ook
wat van!!!!!!!!
keizer Claudius kon er ook
wat van!!!!!!!!
| Kinderen |
Kinderen droegen hetzelfde als hun ouders.Dus meestal gewoon een eenvoudige tunic of tunica. Maar op speciale momenten
droegen vrijgeboren kinderen van rijke ouders de toga praetexa. Ook de meisjes. (Dat was die toga met de brede purperen rand)
De meisjes droegen dit tot ze gingen trouwen. De jongens hadden een feest zo rond hun zestiende jaar. Ze waren nu officieel volwassen
en mochten nu de witte Toga pura (ook wel: toga virilis) dragen.
droegen vrijgeboren kinderen van rijke ouders de toga praetexa. Ook de meisjes. (Dat was die toga met de brede purperen rand)
De meisjes droegen dit tot ze gingen trouwen. De jongens hadden een feest zo rond hun zestiende jaar. Ze waren nu officieel volwassen
en mochten nu de witte Toga pura (ook wel: toga virilis) dragen.
De bulla werd gedragen door vrijgeboren jongens tot de dag dat ze een toga aanmochten. Het was een amulet ter bescherming tegen kwade dingen.
Meisjes kregen soms ook een bulla, maar meestal een lunula. Een lunula had de vorm van een halve maan.
Meisjes kregen soms ook een bulla, maar meestal een lunula. Een lunula had de vorm van een halve maan.
Kinderen tijdens een vast heel
vervelende en eeuwig durende
religieuze plechtigheid waarbij
ze zich "moesten gedragen"
Ze dragen de "toga praetexta"
De jongetjes hebben een bulla om,
het meisje een lunula.
vervelende en eeuwig durende
religieuze plechtigheid waarbij
ze zich "moesten gedragen"
Ze dragen de "toga praetexta"
De jongetjes hebben een bulla om,
het meisje een lunula.
| Make-up |
Ja, ook in deze tijd werd er van alles gedaan om de vrouwen aantrekkelijk te maken. Meestal wilde men hetzelfde effect als nu
ook "normaal" is: zwarte lijntjes rond de ogen, zwartgemaakte wenkbrauwen, rode lippen, een wit gepoederd gezicht (ok, dat
doen we niet meer) en rode blosjes op de wangen.
In eerste instantie gebruikte rijke dames loodwit voor hun gezicht. Maar zo in de tweede eeuw na Chr. was men er wel achter
dat dat zeer ongezond was.
ook "normaal" is: zwarte lijntjes rond de ogen, zwartgemaakte wenkbrauwen, rode lippen, een wit gepoederd gezicht (ok, dat
doen we niet meer) en rode blosjes op de wangen.
In eerste instantie gebruikte rijke dames loodwit voor hun gezicht. Maar zo in de tweede eeuw na Chr. was men er wel achter
dat dat zeer ongezond was.
Dit is een unieke vondst gedaan bij een opgraving in London in juli 2003.
Het is een klein Romeins potje uit de tweede eeuw na Chr.waar nog gezichtscrème in zit. Ook zie je duidelijke vingersporen.
Het was mogelijk het zalfje precies na te maken. Je krijgt een smeerbaar poeder wat snel intrekt in
de huid en geeft een prachtige fluwelig effect.
Het is een klein Romeins potje uit de tweede eeuw na Chr.waar nog gezichtscrème in zit. Ook zie je duidelijke vingersporen.
Het was mogelijk het zalfje precies na te maken. Je krijgt een smeerbaar poeder wat snel intrekt in
de huid en geeft een prachtige fluwelig effect.
Crepundia Op de dag dat een baby zijn/haar naam kreeg gaven vrienden en familie kleine metalen figuurtjes in de vorm van
bloemen, gereedschappen, wapentjes en halve maantjes (lunulae, tegen het boze oog). Al die vormpjes werden aan elkaar geregen
als een soort bedelketting. Dit kreeg de baby om.Het was niet alleen om mee te spelen maar werd ook gebruikt als identificatie
wanneer het kind vermist was.
bloemen, gereedschappen, wapentjes en halve maantjes (lunulae, tegen het boze oog). Al die vormpjes werden aan elkaar geregen
als een soort bedelketting. Dit kreeg de baby om.Het was niet alleen om mee te spelen maar werd ook gebruikt als identificatie
wanneer het kind vermist was.
Voorbeelden van een crepundia.
Prachtige
oorbellen, ook
gevonden in Pompeii
oorbellen, ook
gevonden in Pompeii
| Romeinse make-over |
Sally Pointer gebruikt make-up waarvan de ingrediënten zijn gebaseerd op Romeinse bronnen.
Een moderne vrouw wordt omgetoverd tot een echte Romeinse matrona.
Foto's van de make-over De laatste foto is compleet met pruik zoals ook de Romeinse dames pruiken droegen.
Is het niet fascinerend dat vrouwen toen hetzelfde effect wilden bereiken als tegenwoordig?
Is het niet fascinerend dat vrouwen toen hetzelfde effect wilden bereiken als tegenwoordig?
Tja. Mannensandalen....
De broekjes van de atletes heten een
subligaculum. Het lijkt op ons bikinibroekje. Degene op de afbeelding
is van leer en gevonden in Engeland.
Ook mannen droegen meestal iets soortgelijks in het badhuis.
subligaculum. Het lijkt op ons bikinibroekje. Degene op de afbeelding
is van leer en gevonden in Engeland.
Ook mannen droegen meestal iets soortgelijks in het badhuis.
| Ondergoed |
Lunula
Detail met het
meisje.
(ara pacis Augustae, Rome)
meisje.
(ara pacis Augustae, Rome)
Uit een kroeg in Pompeii (VI-10-1)
Eenvoudige landarbeiders aan de
borrel.
Een van de mannen heeft geen
schoenen aan? De mantel met kap
heet Cucullus.
De bediende is kleiner afgebeeld
dan de klanten en draagt een tunic.
Eenvoudige landarbeiders aan de
borrel.
Een van de mannen heeft geen
schoenen aan? De mantel met kap
heet Cucullus.
De bediende is kleiner afgebeeld
dan de klanten en draagt een tunic.
| Fibulae (enkelvoud fibula) oftewel spelden om de kleding vast te maken. |
De fibula was de voorloper van de veiligheidsspeld. Ze zijn in alle soorten en maten gevonden. Van de meest eenvoudige pinnen
tot prachtige sieraden met goud en edelstenen. Mannen, vrouwen en kinderen gebruikten dit om hun kleding vast te maken of die
prachtige plooien van de toga bij elkaar te houden.Ook militairen gebruikten het om hun mantel op de schouder vast te spelden.
tot prachtige sieraden met goud en edelstenen. Mannen, vrouwen en kinderen gebruikten dit om hun kleding vast te maken of die
prachtige plooien van de toga bij elkaar te houden.Ook militairen gebruikten het om hun mantel op de schouder vast te spelden.
Er zijn stoere fibulae gevonden, zoals de "omegavorm". Bij militairen was de "kruisboogvorm" geliefd. Mijn favoriet
zijn die met dieren; konijntjes of honden. Vast meer voor kinderen, maar ik vind ze zo leuk!
zijn die met dieren; konijntjes of honden. Vast meer voor kinderen, maar ik vind ze zo leuk!
En die van mij! Schattige
benen fibulae (Taranto)
benen fibulae (Taranto)
Eenvoudige fibula
gevonden in het huis
van Menander.
Pin ontbreekt.
gevonden in het huis
van Menander.
Pin ontbreekt.
De "kruisboog"
En de "omega"
Best wel sexy
Er zijn vele recepten voor huidmaskers en crèmes bewaard gebleven, zo belangrijk dat zelfs mannen het de moeite waard vonden het op te schrijven
(Plinius de oudere). Of om belachelijk te maken. (Martialis)
(Plinius de oudere). Of om belachelijk te maken. (Martialis)
| x |
Onderzoek, tekst en webdesign Sione van Walderveen
Een stoere versie (eigenlijk voor
gladiatoren)
gladiatoren)
peplos